Δελτίο Τύπου

 

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 7 Ιουλίου 2025 στην Αθήνα το Εθνικό Εργαστήριο του προγράμματος ROMACT, μία κοινή πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που στοχεύει στην ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των Δήμων για την ένταξη των Ρομά, με άξονα τη συμμετοχική διακυβέρνηση και την κοινή ευθύνη. Η εκδήλωση έφερε στο ίδιο τραπέζι εκπροσώπους της κεντρικής διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των κοινοτήτων Ρομά και ειδικούς εμπειρογνώμονες, προσφέροντας ένα πεδίο διαλόγου για τις ανάγκες, τις επιτυχίες και τις προοπτικές στο πεδίο της κοινωνικής ένταξης.

Στην εναρκτήρια τοποθέτησή της, η Ελένη Τσετσέκου από το Συμβούλιο της Ευρώπης αναφέρθηκε στην εμπειρία δέκα ετών του ROMACT και στην επιτυχία του να στηρίζεται στις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών και στη γνώση των δήμων. Ο βουλευτής Γιώργος Σταμάτης επισήμανε ότι η αλλαγή πρέπει να ξεκινά από τη βάση και όχι από την κορυφή, ενώ πρότεινε συμβολικές αλλά ουσιαστικές δράσεις ένταξης όπως η αξιοποίηση των τσιγγάνικων παραμυθιών στην εκπαίδευση. Ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Πρόδρομος Πύρρος, τόνισε ότι οι δήμοι αποτελούν βασικό πυλώνα εφαρμογής της εθνικής στρατηγικής και αναφέρθηκε στη σημασία των Τοπικών Σχεδίων Δράσης, σημειώνοντας ότι 85 έχουν ήδη καταρτιστεί, με 30 εξ αυτών να θεωρούνται ώριμα.

Η Όλγα Καφετζοπούλου, Γενική Γραμματέας Δια Βίου Μάθησης, έδωσε έμφαση στην ανάγκη ίδρυσης νέων τμημάτων εκπαίδευσης σε περιοχές που σήμερα στερούνται πρόσβασης, υπογραμμίζοντας επίσης τη σημασία της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και της προετοιμασίας ατόμων χωρίς απολυτήριο ώστε να ενταχθούν στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Πρότεινε, μάλιστα, τη σύνδεση των ΣΔΕ με τις επαγγελματικές σχολές κατάρτισης, ενισχύοντας τη σύνδεση εκπαίδευσης και απασχόλησης. 

Ο Θεόδωρος Σιδηρόπουλος, μέλος της Επιτροπής Ένταξης Ρομά της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), τόνισε ότι η επόμενη συνάντηση της ΚΕΔΕ, στις 14 Ιουλίου, θα είναι αφιερωμένη στη σημασία των Τοπικών Σχεδίων Δράσης και στην ανάγκη διάχυσής τους σε όλους τους δήμους της χώρας, ώστε να υπάρξει πραγματική κινητοποίηση των τοπικών αρχών για την κοινωνική ένταξη των Ρομά. Ο Σταμάτης Γεωργάκης, Αντιδήμαρχος του Δήμου Μεγάρων, εκπροσώπησε τον Δήμαρχο Παναγιώτη Μαργέτη και μετέφερε τη δέσμευση της δημοτικής αρχής στη συνεργασία με το πρόγραμμα ROMACT. Αναφέρθηκε στην ανάγκη ουσιαστικής στήριξης των δήμων που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ένταξης, δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών που να συνδέονται με τις πραγματικές ανάγκες της κοινότητας Ρομά.

Η παρουσίαση της 1ης Έκθεσης Προόδου της ΕΣΚΕ Ρομά από τη Φωτεινή Βλαχάκη περιέλαβε λεπτομερή αποτύπωση των περιοχών διαβίωσης Ρομά, δρά

 

σεις σε εκπαίδευση, εργασία, στέγαση και υγεία, καθώς και προτάσεις για περαιτέρω βήματα. Παρουσιάστηκαν επίσης δράσεις όπως η πιστοποίηση Κοινωνικών Διαμεσολαβητών Ρομά και η δημιουργία Εθνικού Μητρώου, προγράμματα κοινωνικής στήριξης και συμμετοχής της κοινότητας, και η αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων μέσω ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης.

Ο Δημήτρης Κωφός, Αντιδήμαρχος Αχαρνών, πρότεινε την καθολική ύπαρξη Κέντρων Κοινότητας με διαμεσολαβητές Ρομά, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλά ποσοστά σχολικής διαρροής. Επισήμανε ότι στους δήμους παρατηρείται 70% ανεργία μεταξύ των ευάλωτων ομάδων, ενώ ανέδειξε το έλλειμμα σταθερών δράσεων ένταξης και δυσκολιών στη

 μεταφορά πληροφορίας από την κεντρική διοίκηση προς τους τοπικούς φορείς.

Η Μαρία Ζαμπέλη, εκπροσωπώντας την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (EYΣEKT), της Γενικής Γραμματείας της Γενικής Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού και Υλοποίησης του ΕΣΠΑ, παρουσίασε τις οριζόντιες και τομεακές δράσεις που περιλαμβάνονται στο νέο ΕΣΠΑ 2021–2027. Τόνισε ότι ο σχεδιασμός περιλαμβάνει τέσσερις γενικές δράσεις και μία ειδικά για Ρομά, με στόχο την ενίσχυση των δήμων και την ενδυνάμωση της συμμετοχής των Ρομά στις τοπικές πολιτικές ένταξης. Η Γεωργία Βικάτου, Προϊσταμένη Υποδιεύθυνσης ΙΙ της Ειδικής Υπηρεσίας του Τομέα Κοινωνικής Ένταξης και Κοινωνικής Συνοχής (ΕΔ ΥΚΟΙΣΟ), του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, παρουσίασε την ανάπτυξη του επαγγελματικού προφίλ του «Κοινωνικού Διαμεσολαβητή Ρομά» με σύστημα πιστοποίησης, εγγραφή σε εθνικό μητρώο και στόχο την αν

αγνώριση του ρόλου του ως διαύλου μεταξύ πολιτείας και κοινότητας. Παράλληλα, παρουσίασε το νέο πρόγραμμα κατάρτισης 477 Ρομά σε 5 ειδικότητες (ραπτική, σερβιτόροι, καθαρισμός οχημάτων, πρασινάδες κ.ά.), με προτεραιότητα στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας και συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν 2,9 εκατομμυρίων ευρώ. Η Έλλη Βάζου, Υπεύθυνη Επικοινωνίας και Εθνικό Σημείο Επαφής για τα EEA Grants στην Ελλάδα (Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών), αναφέρθηκε στον ρόλο του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ στην υποστήριξη δράσεων κοινωνικής ένταξης και στην εμπειρία που αποκτήθηκε κατά την προηγούμενη προγραμματική περίοδο, η οποία αξιοποιείται στη νέα φάση μέσω της ενδυνάμωσης των τοπικών φορέων και της ενίσχυσης της διοικητικής ικανότητας των δήμων.

Η ενότητα των ευρωπαϊκών παραδειγμάτων περιλάμβανε την παρέμβαση της Άννας Οπρίσαν, που ανέλυσε πώς το 

 

Συμβούλιο της Ευρώπης μπορεί να συνδράμει στην άρση τοπικών εμποδίων, ενώ παρουσιάστηκαν δύο επιτυχημένα παραδείγματα από Βουλγαρία και Ρουμανία. Ο δήμαρχος του Botevgrad εξήγησε πώς η συνεργασία με την κοινότητα συνέβαλε στη βελτίωση των όρων διαβίωσης, ενώ ο δήμαρχος του Ιερνούτ παρουσίασε το μοντέλο κοινωνικής κατοικίας που έχει οδηγήσει σε πλήρη απορρόφηση και επανένταξη των Ρομά στην τοπική κοινωνία.

Στην ελληνική θεματική ενότητα, ο Νίκος Μπατζαλής από το Δήμο Ήλιδας αναφέρθηκε στη σταδιακή αλλά σταθερή πρόοδο της ένταξης, ενώ τόνισε ότι μεγάλο ποσοστό των παιδιών Ρομά εργάζονται εποχικά στον τουρισμό, δείχνοντας την ανάγκη για πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Ο διαμεσολαβητής Νίκος Μακρής από τα Μέγαρα παρουσίασε δύο τοπικές δράσεις ROMACT: αθλητικός 

χώρος για τη νεολαία και πρόταση για δημιουργία κτηνοτροφικής μονάδας που θα διαχειρίζονται Ρομά, ως πρώτο βήμα για την ένταξη στην αγορά εργασίας. Ο Μανώλης Τσάτσος επανέλαβε ότι η πρωτοβουλία των δήμων και η διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων αποτελούν θεμέλιο για την υλοποίηση πολιτικών ένταξης.

Κατά το ανοικτό φόρουμ που ακολούθησε, ο κ. Παιτέρης επισήμανε την ανάγκη για εκπαίδευση στελεχών των Κέντρων Κοινότητας ώστε να αποκτήσουν τα αναγκαία επαγγελματικά προσόντα, ενώ ο κ. Ράντης σημείωσε τη σημαντικότητα των Τοπικών Σχεδίων Δράσης ως εργαλείων παρακολούθησης της προόδου. Ο Μ. Τσάτσος ολοκλήρωσε τις τοποθετήσεις επαναλαμβάνοντας την ανάγκη ενεργητικής εμπλοκής των Δήμων τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση, μέσα από αξιοποίηση χρηματοδοτήσεων και συνεργασιών.

Η ημερίδα του ROMACT απέδειξε ότι η κοινωνική ένταξη των Ρομά μπορεί να καταστεί ρεαλιστική και εφαρμόσιμη όταν τοπική αυτοδιοίκηση, κράτος, κοινότητες και ευρωπαϊκοί θεσμοί συνεργάζονται με κοινό όραμα, τεχνογνωσία και δέσμευση. Η μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη απαιτεί πολιτική βούληση, συμμετοχικότητα και στοχευμένη υποστήριξη, την οποία το ROMACT φιλοδοξεί να συνεχίσει να προσφέρει.