H νέα Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά (ΕΣΚΕ) 2021-2030, εκπονήθηκε στη βάση των κατευθύνσεων, προτεραιοτήτων και στόχων, που έχουν τεθεί για την κοινωνική ένταξη των Ρομά στο ευρωπαϊκό στρατηγικό πλαίσιο ως το 2030, στη Σύσταση της 12ης Μαρτίου 2021, καθώς και στο Σχέδιο Δράσης για τον Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.  

Η νέα στρατηγική στόχευση για την κοινωνική ένταξη των Ρομά με ορίζοντα δεκαετίας αποτελεί το αποτέλεσμα εις βάθος μελέτης και συμμετοχικής διαδικασίας, με τη συνεισφορά των συναρμόδιων υπουργείων και φορέων καθώς και των εκπροσώπων των φορέων Ρομά. Η νέα ΕΣΚΕ Ρομά διαρθρώνεται σε τέσσερις (4) πυλώνες, οι οποίοι αντικατοπτρίζουν τις εθνικές προτεραιότητες και στρατηγικούς στόχους, τα μέτρα πολιτικής και τις θεσμικές παρεμβάσεις για την ισότητα, την ένταξη και τη συμμετοχή των Ρομά σε εθνικό, τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.  

ΠΥΛΩΝΑΣ Ι. «Πρόληψη και καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού των Ρομά»

ΠΥΛΩΝΑΣ ΙΙ. «Ενίσχυση της ισότιμης πρόσβασης των Ρομά σε βασικές υπηρεσίες και αγαθά (εκπαίδευση, απασχόληση, υγεία, κοινωνική φροντίδα και στέγαση)»

ΠΥΛΩΝΑΣ ΙΙΙ. «Πρόληψη και καταπολέμηση των στερεοτύπων και των διακρίσεων σε βάρος των Ρομά»

ΠΥΛΩΝΑΣ ΙV. «Προώθηση της ενεργού συμμετοχής των Ρομά στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή».

Η νέα στρατηγική: 

• διασυνδέει την ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030 με λοιπές εθνικές στρατηγικές π.χ. Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και τη Μείωση της Φτώχειας 2021 – 2027, Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες 2020 – 2023, Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021-2025, Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού 2021 – 2023, κ.λπ.
• ενισχύει ιδιαίτερα την περιφερειακή & τοπική προσέγγιση και προσβλέπει σε στρατηγικές συνεργασίες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
• προωθεί τη συστηματική χαρτογράφηση των Ρομά στην Ελλάδα.
• υποστηρίζει την εφαρμογή τεκμηριωμένης πολιτικής (evidence based policies) που βασίζεται στον εντοπισμό των αναγκών των Ρομά σε τοπικό επίπεδο, ώστε να συντονίζεται η ανάπτυξη ειδικών, προσαρμοσμένων στις ανάγκες, τοπικών παρεμβάσεων. 
• καθιερώνει στρατηγικές συνεργασίες και συνέργειες με βασικούς εμπλεκόμενους φορείς σε συγκεκριμένα ζητήματα κοινωνικής ένταξης των Ρομά.
• δίνει έμφαση στην ενδυνάμωση, τη συμμετοχή και την αναβάθμιση δεξιοτήτων των παιδιών και νέων Ρομά.
• υπογραμμίζει τη διάσταση του φύλου, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση των δεξιοτήτων και της συμμετοχής των κοριτσιών και των γυναικών Ρομά.
• εξασφαλίζει συστηματική διαβούλευση με τους εκπροσώπους των Ρομά και τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, και οργανώσεων της νεολαίας Ρομά σε όλα τα επίπεδα σχεδιασμού, υλοποίησης και παρακολούθησης.
• επενδύει στην ανάπτυξη συστήματος δεικτών που θα επιτρέψουν τη συστηματική παρακολούθηση, την αξιολόγηση και τη συνεχή προσαρμογή της νέας στρατηγικής. 

Ωφελούμενοι

Ωφελούμενοι της Στρατηγικής είναι οι Ρομά οι οποίοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα, δηλαδή όσοι διαθέτουν την ελληνική ιθαγένεια, Ρομά πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν το δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις εξής ομάδες: 

• Ρομά που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, 
• παιδιά και νέοι Ρομά,
• Ρομά εκτός εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (NEETs),
• γυναίκες Ρομά,
• αλλοδαποί Ρομά (σε συνέργεια με το πεδίο παρέμβασης της μεταναστευτικής πολιτικής για αλλοδαπούς Ρομά.).

Οι τέσσερις Πυλώνες της ΕΣΚΕ Ρομά προωθούνται με μέτρα, τα οποία καλύπτουν τους κομβικούς τομείς παρέμβασης στο πλαίσιο της στρατηγικής στόχευσης. Τα μέτρα αναλύονται σε στοχευμένες δράσεις, συνθέτοντας το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά 2021 – 2030. Η ΕΣΚΕ Ρομά 2021 – 2030 εξειδικεύεται σε 27 συνολικά Θεματικά Μέτρα ανά πυλώνα και ορίζει ένα πλέγμα 213 γενικών (mainstream) και ειδικών (targeted) δράσεων/ έργων, με βάση τις υφιστάµενες ανάγκες της οµάδας στόχου και τους διαθέσιµους πόρους για την ισότιμη ένταξη και συμπερίληψη των Ρομά.