Η Κοινωνική Ένταξη & Μέριμνα αποτελεί έναν από τους τέσσερις βασικούς άξονες δράσης της Ειδικής Γραμματείας Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά . Στον άξονα της κοινωνικής ένταξης & μέριμνας περιλαμβάνονται υποκατηγορίες δράσεων όπως Νέα Παραρτήματα Ρομά, Ομάδες Διαχείρισης των Οργανωμένων Χώρων Προσωρινής Μετεγκατάστασης.
Τα νέα Παρατήματα Ρομά, ως επέκταση για κάλυψη των επιπλέον αναγκών των κοινοτήτων Ρομά, σε συνέχεια αυτών που δημιουργήθηκαν με την ίδρυση των Κέντρων Κοινότητας, καθώς και οι ομάδες διαχείρισης των Οργανωμένων χώρων Μετεγκατάστασης αποτελούν εξειδίκευση των δράσεων της Ειδικής Γραμματείας Κοινωνικής Ένταξης. Ως δράσεις εξειδίκευσης και στα πλαίσια χρηματοδότησής τους από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, η Ειδική Γραμματεία, σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού & Παρακολούθησης Δράσεων Ε.Κ.Τ του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης προχώρησε στις διεργασίες ένταξής τους στον Θεματικό Στόχο 9- Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας και κάθε διάκρισης- των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ο άξονας της κοινωνικής μέριμνας είναι ένας ευρύς άξονας στον οποίο εντάσσονται πολλά επιπλέον πεδία όπως ο πολιτισμός. Για τα πεδία αυτά, με τα οποία η Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά σταδιακά θα εμπλουτίζει το επιχειρησιακό σχέδιο δράσης της, βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία προκειμένου να διαμορφωθούν οι κατευθυντήριες γραμμές του σχεδιασμού και της υλοποίησης σχετικών παρεμβάσεων για την ομάδα των Ρομά.
Σύνδεσμοι για τις προσκλήσεις οι οποίες πρόκειται σύντομα να δημοσιευθούν από τις περιφέρειες της Χώρας , θα αναδημοσιευθούν στο σημείο αυτό του Ιστοτόπου της Ειδικής Γραμματείας Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά, με επιπλέον χρήσιμες πληροφορίες και έντυπα.
Η χωροθέτηση των νέων παραρτημάτων βασίζεται στις ανάγκες που έχουν προκύψει από τη χαρτογράφηση των οικισμών με πληθυσμούς Ρομά αλλά και την τυπολογική τους κατάταξη. Συγκεκριμένα, τα νέα Παραρτήματα θα δημιουργηθούν σε περιοχές τύπου Ι και ΙΙ όπου υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού Ρομά και είτε δεν έχει συσταθεί παράρτημα με την πρώτη εξειδίκευση είτε δεν επαρκεί η στελέχωση του υπάρχοντος για την κάλυψη όλου του πληθυσμού.
Επισημαίνεται ότι τα Παραρτήματα Ρομά σε συνεργασία με τις αρμόδιες Κοινωνικές Υπηρεσίες των Δήμων θα αποτελούν την δομή που θα συνδέει όλες τις παρεμβάσεις που υλοποιούνται για την κοινωνική ένταξη των Ρομά με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και επιπρόσθετα θα αναπτύσσουν δίκτυα συνεργασίας με αρμόδιες υπηρεσίες του δημοσίου τομέα καθώς και άλλων φορέων όπως ΜΚΟ, εκκλησία κ.λπ που ενεργοποιούνται στον τομέα της ένταξης περιθωριοποιημένων κοινοτήτων όπως οι Ρομά.
Στελέχωση: 5 άτομα, όπως αυτά ενδεικτικά αναφέρονται στον Οδηγό Εφαρμογής και Λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας (ΕΥΣΕΚΤ, 2016) με έμφαση στην πρόσληψη διαμεσολαβητών Ρομά.
Στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 159 του ν. 4483/2017 για την προσωρινή μετεγκατάσταση ειδικών κοινωνικών ομάδων, προβλέπεται η αδειοδότηση και λειτουργία οργανωμένων χώρων προσωρινής μετεγκατάστασης που αναπτύσσονται ως συγκροτήματα κοινωνικής κατοικίας για την παροχή επείγουσας στεγαστικής συνδρομής στα μέλη των ειδικών κοινωνικών ομάδων που διαβιούν σε ακατάλληλες στεγαστικές συνθήκες.
Η λειτουργία αυτών των χώρων απαιτεί – εκτός της διεπιστημονικής στήριξης στο πεδίο των ωφελούμενων (μέσω των Κέντρων Κοινότητας- Παραρτημάτων Ρομά) – καθημερινή διαχειριστική μέριμνα και υποστήριξη τόσο για τα θέματα συλλογικής διαχείρισης του χώρου (π.χ. επιτήρηση χώρων για αποτροπή υποβάθμισης, καταγραφή προβλημάτων, προώθηση λύσεων ή επί τόπου αντιμετώπιση, διασύνδεση με τις αρμόδιες δημοτικές, περιφερειακές ή άλλες δημόσιες αρχές), όσο και για θέματα ατομικής/ οικογενειακής οικιακής διαχείρισης (π.χ. λογαριασμοί κοινής ωφέλειας, καθημερινή συμβίωση – ειρηνική επίλυση των διαφορών).
Η μέχρι σήμερα εμπειρία από την μετεγκατάσταση ειδικών κοινωνικών ομάδων σε νέους χώρους έχει δείξει ότι η όλη προσπάθεια υπονομεύεται και αποτυγχάνει λόγω και της έλλειψης συστηματικής διαχείρισης και επιτήρησης του νέου χώρου. Για το σκοπό αυτό, ο Φορέας Υλοποίησης πρέπει να έχει και διαχειριστικά καθήκοντα και να υποστηρίζεται μέσω μιας ομάδας διαχειριστικής μέριμνας που θα εδρεύει στον χώρο προσωρινής μετεγκατάστασης και θα συνεργάζεται τόσο με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου όσο και με το Παράρτημα Ρομά και άλλες κοινωνικές δομές.
Η λειτουργία μιας τέτοιας ομάδας αντιμετωπίζει τον κίνδυνο υποβάθμισης και απαξίωσης των υποδομών του νέου χώρου, διασφαλίζει τη στήριξη και αποδοχή του πληθυσμού προς μετεγκατάσταση μέσω της απασχόλησης ατόμων από την ίδια την ομάδα των ωφελούμενων και αποτελεί υποστηρικτικό μηχανισμό για τα ζητήματα διοικητικής και οικονομικής διαχείρισης και μέριμνας του οργανωμένου χώρου.
Στελέχωση: Η Ομάδα θα αποτελείται κατ’ ελάχιστον από τέσσερα άτομα, από τα οποία το ένα θα ασκεί καθήκοντα και συντονιστή. Αναλυτικότερα, η σύνθεση της Ομάδας προτείνεται ως ακολούθως:
| Μέλος/ Ιδιότητα | Ειδικότερος Ρόλος |
| ΠΕ/ΤΕ Οικονομικής – Διοικητικής Κατεύθυνσης | Συντονιστής Ομάδας Διοικητικής Μέριμνας Εποπτεία διαχειριστική- οικονομική του Οργανωμένου Χώρου
Στήριξη διαχείρισης οικιακής οικονομίας ωφελούμενων Διασύνδεση- συνεργασία με το Παράρτημα Ρομά και τις υπηρεσίες του Δήμου Υπεύθυνος για την καλή χρήση και κατάσταση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων |
| ΤΕ/ΔΕ Υπεύθυνος Τεχνικής Συντήρησης | Επίβλεψη χώρου και υποδομών (τεχνική όψη) Καταγραφή προβλημάτων
Προώθηση ή/και αντιμετώπιση λύσεων στο πεδίο Συνεργασία- διασύνδεση με τις υπηρεσίες του Δήμου Μέριμνα για την έγκαιρη αποκατάσταση βλαβών και άλλων προβλημάτων στο χώρο |
| ΔΕ/ΥΕ Γενικών Καθηκόντων (ένας άνδρας Ρομά και μια γυναίκα Ρομά από τον πληθυσμό των ωφελούμενων) | Ρόλος διαμεσολάβησης και αποτελεσματικής επικοινωνίας με τους ωφελούμενουςΣυμμετοχή στην διασφάλιση της καλής λειτουργίας του οργανωμένου χώρου
Παροχή υπηρεσιών διακριτικής επιτήρησης και εποπτείας της λειτουργίας των κοινόχρηστων χώρων ως προς την ορθή διαχείρισή τους από τους ωφελούμενους Στήριξη του Συντονιστή και του Τεχνικού Συντήρησης στην άσκηση του ρόλου τους, ιδιαίτερα σε ζητήματα οικιακής οικονομίας, λειτουργίας και χρήσης των οικίσκων και των κοινόχρηστων χώρων, σεβασμού των κανόνων συμβίωσης και του κανονισμού λειτουργίας του χώρου, συνεργασίας με εντεταλμένα όργανα του Δήμου, τα στελέχη του Παραρτήματος Ρομά και λοιπών κοινωνικών δομών |
Ωφελούμενοι των Ομάδων Κοινοτικής Ανάπτυξης θα είναι πολίτες Ρομά που διαβιούν στην περιοχή παρέμβασης.
Ειδικότερα στο πεδίο των ευαίσθητων/ ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ο αθλητισμός θεωρείται ένα ευνοϊκό πεδίο προσέγγισης, κινητοποίησης, συνεργασίας και γενικότερα κοινωνικής ένταξης. Ο πολλαπλός ρόλος του εντοπίζεται στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, την πρόληψη υγείας, την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων, την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου και την αναψυχή των πολιτών.